دنیای ارزهای دیجیتال با ظهور داراییهای مصنوعی، سرمایهگذاری در داراییهای واقعی (مانند سهام شرکتها، طلا یا نفت) را به شکل توکنشده برای سرمایهگذاران ممکن کرده است.
ظهور دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) باعث شکلگیری مفاهیم مالی جدیدی شده است. داراییهای مصنوعی رمزنگاریشده (Synthetic) که به اختصار سنتتیک (Synths) نامیده میشوند، یکی از این نوآوریها هستند.
در این مقاله از فست تریدر، با داراییهای مصنوعی در ارز دیجیتال بیشتر آشنا میشویم. این متن به شما توضیح میدهد که این داراییها چه هستند، چگونه کار میکنند و در چه نوع داراییهای مصنوعی میتوانید سرمایهگذاری کنید.
آیا میدانید!
ارزش کل بازار توکنهایی که پشتوانه کالایی دارند، حدود ۱.۱ میلیارد دلار است. از این مقدار، ۸۳ درصد مربوط به توکنهای پشتوانه طلا مانند تتر طلا (XAUT) و پیایکس گلد (PAXG) است. [منبع: CoinGecko]
توکنهای خزانهداری آمریکا در سال ۲۰۲۳، رشدی ۷۸۲ درصدی را تجربه کردند و ارزش کل بازار آنها به بیش از ۹۳۱ میلیون دلار رسید. شرکت فرانکلین تمپلتون (Franklin Templeton) بزرگترین ناشر این نوع توکن است و سهمی بیش از ۳۶.۱ درصد از بازار را در اختیار دارد. [منبع: CoinGecko]
برای ساخت توکنهای مصنوعی در پلتفرمی به نام «سنتتیکس (Synthetix)»، نیاز به وثیقهای به ارزش چهار برابر خود توکن است. در حالی که برای استفاده از اتر (ETH) به عنوان وثیقه، این مقدار به ۱.۵ برابر کاهش مییابد. [منبع: CoinGecko]
داراییهای مصنوعی نقش مهمی در اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) ایفا میکنند و به کسب سود از طریق سپردهگذاری و تأمین نقدینگی کمک میکنند. برخی از این داراییها مانند «cDAI»، با سپردهگذاری یا وامدهی، سودآوری را برای کاربران به همراه دارند. [منبع: Cointelegraph]
داراییهای مصنوعی میتوانند شامل توکنهای اهرمی و معکوس نیز باشند. به عنوان مثال، توکنی به نام «BTC3L» با هدف ارائه سه برابر بازده روزانه بیتکوین طراحی شده است. [منبع: Cointelegraph]
داراییهای مصنوعی (Synthetic Assets) چه چیزی هستند؟
داراییهای مصنوعی، ابزارهای مالی مبتنی بر بلاکچین هستند که به صورت توکن درآمدهاند و ارزش و ویژگیهای داراییهای واقعی (داراییهای دنیای حقیقی) را دنبال میکنند.
برای داشتن این داراییها نیازی به مالکیت مستقیم دارایی اصلی نیست. در حالی که این داراییها در سیستم مالی سنتی (TradFi) رایج هستند، اما در دنیای مالی غیرمتمرکز (DeFi) نسبتاً جدید به شمار میروند.
داراییهای مصنوعی رمزنگاریشده میتوانند بر پایه انواع داراییهای دیگر مانند سهام، کالاها، املاک و مستغلات، شاخصها و … بنا شوند.
داراییهای مصنوعی چگونه کار میکنند؟
ایده اصلی پشت داراییهای مصنوعی قراردادی است که ارزش یک دارایی خاص را دنبال میکند. بنابراین، این قرارداد بر اساس عملکرد دارایی اصلی، به سرمایهگذار پرداخت میکند. بیایید برای درک بهتر، از یک مثال ساده استفاده کنیم.
فرض کنید یک سرمایهگذار ارز دیجیتال میخواهد روی کالایی مانند نفت سرمایهگذاری کند، اما علاقهای به نگهداری فیزیکی نفت ندارد. برای رسیدن به این هدف، او میتواند یک «سنتتیک» (synthetic) ایجاد کند که قیمت هر بشکه نفت را دنبال کند.
این سنتتیک یک توکن دیجیتال است که تغییرات قیمت نفت را دنبال میکند. اگر ارزش نفت افزایش یابد، سرمایهگذار سود خواهد کرد.
چگونه یک دارایی رمزنگاری مصنوعی (synthetic) بسازیم؟
برای ساختن یک سنتتیک، باید پلتفرمی را پیدا کنید که از ساخت و معامله آنها پشتیبانی میکند. برخی از نمونههای رایج این پلتفرمها عبارتند از Synthetic، Cream Finance، MarkerDAO و Mirror. اگرچه الزامات و فرآیندهای این پلتفرمها ممکن است با هم تفاوت داشته باشند، مراحل کلی ساخت سنتتیک یکسان است.
- انتخاب دارایی پایه: دارایی واقعیای را که میخواهید نسخه مصنوعی آن را بسازید، انتخاب کنید. این دارایی میتواند سهام، ارزهای رایج (مثل دلار یا یورو)، کالاها (مثل طلا یا نفت) و حتی سایر ارزهای دیجیتال باشد.
- گذاشتن وثیقه: وثیقهای را به شکل توکن بومی پلتفرم یا پروتکل قرار دهید. این وثیقه تضمین میکند که ذخایر کافی برای پرداختهای قرارداد وجود دارد.
- ساخت سنتتیک با قرارداد هوشمند: با استفاده از یک قرارداد هوشمند که منطق دارایی و سایر موارد را کدگذاری کرده است، دارایی مصنوعی را بسازید. قرارداد هوشمند یک توکن را به عنوان نماینده دارایی مصنوعی صادر میکند، برای مثال، sAAPL برای سهام مصنوعی اپل.
- نگهداری یا معامله سنتتیک: دارایی رمزنگاری مصنوعی خود را نگه دارید یا آن را در یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال به دلخواه خود معامله کنید.
طبقهبندی داراییهای مصنوعی در دنیای کریپتو
دارایی های ترکیبی رمزنگاری (Synthetic Assets) انواع مختلفی دارند که برای برآورده کردن نیازها و اهداف سرمایهگذاران به وجود آمدهاند. در اینجا به چند نمونه رایج آنها اشاره میکنیم:
کالاهای ترکیبی (Synthetic Commodities)
این نوع از داراییهای ترکیبی، ارزش کالاهایی مانند طلا، نفت و نقره را دنبال میکنند. برای مثال، توکن sXAU یک طلای ترکیبی از مجموعه Synthetix است.
ارزهای ترکیبی (Synthetic Currencies)
همچنین میتوان داراییهای ترکیبیای ایجاد کرد که ارزش ارزهای فیات مانند دلار آمریکا، یورو و ین را تقلید کنند. برای نمونه، توکن sUSD یک دلار ترکیبی از Synthetix است.
سهامهای ترکیبی (Synthetic Stocks)
این توکنها سهامهای مختلف و شاخصهای سهام سراسر دنیا را دنبال میکنند. به عنوان مثال، توکن sTSLA یک سهام ترکیبی است که سهام شرکت تسلا را شبیهسازی میکند.
توکنهای اهرمی و معکوس (Leveraged and Inverse Tokens)
این نوع از داراییهای مصنوعی با تقویت یا خنثی کردن تغییرات قیمت دارایی اصلی کار میکنند. توکنهای اهرمی باعث افزایش سود و زیان میشوند، در حالی که توکنهای معکوس زمانی که دارایی اصلی با کاهش قیمت مواجه شود، سودده هستند. یک نمونه از این نوع توکنها، توکن اهرمی BTC3L از صرافی بایننس است.
داراییهای مصنوعی با درآمد (Yield-Bearing Synthetic Assets)
این نوع داراییهای مصنوعی با قفل کردن یا قرض دادن داراییهای نگهداری شده توسط سرمایهگذار، برای آنها سود ایجاد میکنند. یک نمونه مناسب از این نوع داراییها، توکن cDAI از پروتکل Compound است.
مزایا و معایب داراییهای مصنوعی رمزنگاری شده
همانطور که هر سرمایهگذاری مزایا و معایبی دارد، داراییهای مصنوعی رمزنگاری نیز از این قاعده مستثنی نیستند. در اینجا به چند مورد از مزایا و معایب آنها اشاره میکنیم:
مزایا:
- دسترسی به بازارهای متنوع: داراییهای مصنوعی به سرمایهگذاران امکان دسترسی به طیف وسیعی از داراییها و بازارهایی را میدهند که بهطور معمول در دسترس آنها قرار نمیگیرد.
- افزایش نقدشوندگی: تبدیل داراییها به توکن و معامله آنها در صرافیهای غیرمتمرکز (DEX)، نقدشوندگی آنها را افزایش میدهد و در صورت نیاز، امکان انتقال سریع داراییها را فراهم میکند.
- مالکیت خردهسهام: با تبدیل داراییهای مصنوعی رمزنگاری به توکن، امکان مالکیت بخش کوچکی از یک دارایی بزرگ فراهم میشود. بنابراین سرمایهگذاران میتوانند در سرمایهگذاریهایی مشارکت کنند که در حالت عادی برای آنها قابل دسترس نیست.
- ایجاد نوآوری: داراییهای مصنوعی فرصتهای جدیدی را در حوزه داراییهای دیجیتال ایجاد میکنند. کاربران میتوانند با ایدههای نوآورانهای مانند توکنهای غیرقابل تعویض مصنوعی (Synthetic NFTs)، سازمانهای مستقل غیرمتمرکز (DAOs) و حتی شوخیهای اینترنتی (Memes) به کار با این داراییها بپردازند.
معایب:
- پیچیدگی: سرمایهگذاری در داراییهای مصنوعی نیازمند درک فرآیندهای پیچیدهای مانند قراردادهای هوشمند، مشتقات، اوراکل و وثیقهگذاری است. این موضوع میتواند مانع ورود افرادی شود که با این حوزه آشنایی ندارند.
- عدم قطعیت قانونی: در حال حاضر قوانین کمی برای داراییهای مصنوعی مبتنی بر ارزهای دیجیتال وجود دارد. این موضوع باعث ایجاد ابهام و چالش در تطابق با قوانین شده و میتواند برخی سرمایهگذاران را محتاط کند.
- ریسک طرف مقابل: داراییهای مصنوعی به استحکام قراردادهای هوشمند و پلتفرمهایی که از آنها پشتیبانی میکنند، وابسته هستند. این پلتفرمها ممکن است در برابر هک و سایر آسیبپذیریها آسیبپذیر باشند.
- وابستگی به پلتفرمهای غیرمتمرکز: عملکرد و ثبات داراییهای مصنوعی به صرافیهای غیرمتمرکزی (DEX) که روی آنها فعالیت میکنند، وابسته است. در این پلتفرمها، خطرات احتمالی مانند تراکم شبکه، کارمزد بالای تراکنش (گس فی) و سایر محدودیتهای شبکه وجود دارد.
کلام آخر
داراییهای مصنوعی (Synthetic Assets) به داراییهایی گفته میشود که به صورت دیجیتال ساخته شدهاند و ارزش آنها وابسته به داراییهای واقعی دنیای بیرون، مانند سهام شرکتها، کالاها، ارزهای رایج (مثل دلار یا یورو) و حتی دیگر ارزهای دیجیتال است. به عبارت سادهتر، شما میتوانید بدون اینکه مالک مستقیم آن دارایی باشید، روی بالا و پایین رفتن قیمت آن سرمایهگذاری کنید.
داراییهای مصنوعی مبتنی بر ارزهای دیجیتال، ابزاری انعطافپذیر برای سرمایهگذاران است تا به طیف گستردهای از داراییها در دنیای ارزهای دیجیتال دسترسی داشته باشند. این داراییها با پر کردن فاصله بین ابزارهای مالی سنتی و دنیای غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، فرصتهای جدیدی را برای فعالان بازار ایجاد میکنند.
با این حال، برای سرمایهگذاران بسیار مهم است که تحقیقات کاملی انجام دهند، ریسکهای مرتبط را درک کنند و برای کم کردن معایب احتمالی، از پلتفرمهای معتبر استفاده کنند.