ریفای چیست؟ آشنایی با سیستم مالی احیا کننده ReFi

تاریخچه ریفای (ReFi)؛ پیدایش امور مالی احیاکننده

امور مالی احیاکننده یا ریفای (ReFi) با الهام از نگرش های زیست محیطی و اجتماعی به وجود آمده است و هدف اصلی آن بهبود وضعیت اقتصادی با حفظ و احیای منابع زیست محیطی و اجتماعی است. اصطلاح «اقتصاد احیاکننده» برای اولین بار توسط نویسنده و محیط زیست شناس آمریکایی پال هاوکن (Paul Hawken) در سال 1993 در کتاب خود «بوم شناسی تجارت» (The Ecology of Commerce) مطرح شد. هاوکن در این کتاب به تبیین ایده های یک اقتصاد پایدار که از چرخه های احیا کننده طبیعت الهام گرفته بود، پرداخت​.

در سال 2015، جان فولرتون (John Fullerton)، بنیان گذار مؤسسه سرمایه داری احیاکننده، این مفهوم را با ارائه دیدگاهی دقیق تر از سرمایه داری احیاکننده توسعه داد. او با تاکید بر پایداری و عدالت اجتماعی، این رویکرد را به عنوان جایگزینی برای سیستم های مالی سنتی معرفی کرد که متمرکز بر سودآوری و مصرف گرایی کوتاه مدت هستند​.

در دهه های اخیر، با ظهور فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند، مفهوم ریفای در بستر وب 3 و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) بیشتر گسترش یافته است. اکنون، پروژه های مختلفی در حوزه بلاکچین و ارزهای دیجیتال تلاش می کنند از این ایده ها برای تحقق پروژه های احیاکننده اجتماعی و محیط زیستی استفاده کنند و به ایجاد اقتصادی پایدارتر و عادلانه تر کمک نمایند​.

ریفای (ReFi) چیست؟

ریفای، کوتاه شده ی عبارت “Regenerative Finance” است که به معنای امور مالی احیاکننده می باشد. این رویکرد بر استفاده از منابع مالی برای بازسازی اکوسیستم های طبیعی و انسانی و ایجاد یک اقتصاد پایدار و عدالت محور تأکید دارد​​. به عبارتی دیگر، در این مدل، هدف اصلی کسب سود مالی نیست؛ بلکه ساختارهای مالی به گونه ای طراحی شده اند که منجر به بازسازی، تقویت جامعه و حفاظت از محیط زیست شوند​.

مفهوم	توضیحات
ریفای (ReFi)	یک ساختار مالی جدید که به جای تمرکز بر انباشت سود، بر چرخش و سرمایه‌گذاری مسئولانه تأکید دارد.
تمرکز اصلی	ایجاد رفاه اجتماعی، پایداری محیط زیستی و عدالت اقتصادی
تفاوت با سیستم‌های سنتی	به‌جای توجه صرف به سود، به تأثیرات اجتماعی و زیست‌محیطی تصمیم‌های مالی نیز توجه می‌کند.

اصول اصلی ریفای

اصول ریفای (ReFi) به عنوان یک رویکرد نوین در امور مالی، بر چندین رکن اصلی استوار است که هر یک به نحوی در راستای اهداف زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی عمل می کنند. این اصول به طور خلاصه عبارت اند از:

پایداری و حفظ محیط زیست: ریفای به تأمین مالی پروژه هایی می پردازد که به کاهش آسیب های زیست محیطی و بازسازی منابع طبیعی کمک می کنند. این رویکرد شامل حمایت از انرژی های تجدیدپذیر، کشاورزی پایدار و کاهش ضایعات است​.

عدالت اجتماعی و اقتصادی: ریفای بر کاهش نابرابری های اجتماعی و اقتصادی تمرکز دارد و سعی می کند با تأمین منابع مالی برای پروژه های محلی، دسترسی افراد جامعه به آموزش، مسکن و اشتغال را افزایش دهد​.

اقتصاد چرخشی و غیرخطی: به جای مصرف گرایی و انباشت سرمایه، ریفای از مدل اقتصادی چرخشی پیروی می کند که در آن منابع به صورت مداوم بازیافت و استفاده مجدد می شوند. این الگو به کاهش مصرف و حفظ منابع کمک می کند​.

دموکراسی و شفافیت: با بهره گیری از تکنولوژی بلاکچین، ریفای امکان دسترسی به منابع مالی به صورت غیرمتمرکز و شفاف را فراهم می آورد. قراردادهای هوشمند در این ساختار، شفافیت و امنیت را در مدیریت مالی و سرمایه گذاری ها تضمین می کنند​​.

تفکر بلندمدت و تأثیر مثبت پایدار: سرمایه گذاری های ریفای بر تأثیرات بلندمدت تصمیم های مالی تمرکز دارند، به طوری که منافع مالی به جای سود کوتاه مدت، به صورت پایدار و برای رشد همگانی و حفظ محیط زیست بهره برداری می شوند​.

این اصول کمک می کنند تا ریفای به یک مدل اقتصادی پایدار و مسئولانه تبدیل شود که به جای بهره کشی از منابع طبیعی و اجتماعی، در جهت احیا و تقویت آنها گام بردارد.

تفاوت ریفای با سیستم های مالی سنتی و سرمایه گذاری ESG

در حالی که سرمایه گذاری ESG نیز با اهداف اجتماعی و محیط زیستی مرتبط است، تفاوت های چشمگیری با ریفای دارد. در سیستم های مالی سنتی و حتی ESG، سود مالی همچنان یک هدف اصلی است، اما در ریفای، سود تنها نتیجه ای فرعی به شمار می رود. در جدول زیر تفاوت های کلیدی بین این سیستم ها را بررسی می کنیم:

ویژگی	سرمایه‌گذاری سنتی	سرمایه‌گذاری ESG	ریفای
هدف اصلی	سود مالی	سود مالی با رعایت ملاحظات اجتماعی و محیط زیستی	احیای منابع و رفاه اجتماعی
ابزار مالی	سرمایه‌گذاری مستقیم	سرمایه‌گذاری با تأثیر مثبت اجتماعی و محیط زیستی	پروژه‌های احیاکننده، اوراق قرضه سبز
شفافیت و دموکراسی	محدود	متوسط	شفاف و مشارکتی به کمک بلاکچین
مثال	خرید سهام شرکت	سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سازگار با محیط زیست	سرمایه‌گذاری در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر و کشاورزی پایدار

کاربردهای ریفای در پروژه های احیاکننده

پروژه های تحت حمایت ریفای معمولاً شامل فعالیت های زیر می شوند:

• پروژه های انرژی تجدیدپذیر: یکی از مهم ترین زمینه های کاربرد ریفای، تأمین مالی برای انرژی های تجدیدپذیر است که نه تنها به کاهش آلودگی کمک می کند بلکه به سمت اقتصادی پایدارتر و عادلانه تر پیش می رود​.
• کشاورزی پایدار: ریفای با حمایت از روش های کشاورزی که به حفظ منابع خاک و کاهش مصرف آب و آلودگی محیط زیست کمک می کند، در بهبود کشاورزی نیز نقش دارد​.
• اوراق قرضه سبز: اوراق قرضه سبز در چارچوب ریفای می تواند منابع مالی برای پروژه های محیط زیستی مانند جنگل کاری و بهبود کیفیت هوا و آب را تأمین کند​.
• پروژه های جامعه محور: ریفای به کمک مشارکت جوامع محلی، اقدام به سرمایه گذاری در پروژه هایی مانند تأمین مسکن ارزان قیمت، آموزش و بهداشت عمومی می کند​.

چگونه در یک پروژه ریفای شرکت کنیم؟

برای شرکت در یک پروژه ریفای (ReFi)، گام های زیر توصیه می شود:

آگاهی از اصول و اهداف پروژه

ابتدا باید اهداف و نحوه عملکرد پروژه های ریفای را بشناسید. بسیاری از پروژه های ریفای تمرکز بر بازسازی و بهبود شرایط محیطی و اجتماعی دارند. این پروژه ها ممکن است شامل تأمین مالی برای انرژی های تجدیدپذیر، کشاورزی پایدار، یا احیای منابع طبیعی باشند​.

انتخاب یک پلتفرم مالی غیرمتمرکز (DeFi)

بیشتر پروژه های ریفای در بستر فناوری وب 3 و از طریق پلتفرم های غیرمتمرکز (DeFi) انجام می شوند. شما می توانید در پلتفرم هایی که از قراردادهای هوشمند و بلاکچین برای سرمایه گذاری استفاده می کنند، وارد شده و از میان پروژه های موجود انتخاب کنید​.

سرمایه گذاری در پروژه های خاص

پروژه های ریفای اغلب به صورت اوراق قرضه سبز، کمک های مالی، یا سرمایه گذاری های خرد (Crowdfunding) اجرا می شوند. به عنوان مثال، می توانید با خرید توکن هایی که نشان دهنده مالکیت در پروژه های محیط زیستی هستند، در این پروژه ها سرمایه گذاری کنید. اوراق قرضه سبز غیرمتمرکز نیز برای تأمین مالی پروژه های مرتبط با حفظ محیط زیست منتشر می شوند​.

مشارکت اجتماعی و نظارتی

در بستر ریفای، جوامع محلی و سرمایه گذاران اغلب در فرآیند تصمیم گیری شرکت دارند. این بدان معناست که شما می توانید با پیوستن به مجامع آنلاین، در نظارت بر پروژه و حتی رأی گیری های مرتبط با آن مشارکت کنید. برخی پروژه های ریفای از افراد می خواهند که به عنوان سهام دار یا سرمایه گذار خرد در تصمیمات بزرگ و کوچک مشارکت داشته باشند​.

استیکینگ (Staking)

استیکینگ یکی از روش های مرسوم در ریفای است که به شما اجازه می دهد توکن های خود را به پروژه اختصاص دهید و از آن سود ببرید، یا به عنوان سهام دار در فرایندهای مدیریتی شرکت کنید​.

استفاده از ارزهای دیجیتال برای مشارکت

از آنجا که پروژه های ریفای بر پایه فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال عمل می کنند، مشارکت در آنها معمولاً از طریق توکن های دیجیتال امکان پذیر است. با خرید و نگهداری ارزهای خاصی، می توانید در پروژه های مختلف ریفای سرمایه گذاری کرده و از مزایای مشارکت در پروژه های پایدار بهره مند شوید​.

این مراحل به شما امکان می دهند که نه تنها در پروژه های مالی احیاکننده سرمایه گذاری کنید، بلکه به ساخت آینده ای پایدار و عادلانه کمک کنید.

تفاوت های ریفای (ReFi) و دیفای (DeFi)

1- هدف اصلی

• دیفای (DeFi) به معنی “امور مالی غیرمتمرکز” است و هدف آن این است که افراد بدون نیاز به واسطه هایی مثل بانک ها، بتوانند به خدمات مالی مثل وام، تجارت، و سرمایه گذاری دسترسی پیدا کنند. یعنی، دیفای بیشتر به دنبال سودآوری و دسترسی آسان به خدمات مالی برای همه است.
• ریفای (ReFi) به معنای “امور مالی احیاکننده” است و هدف اصلی آن کمک به پروژه هایی است که به محیط زیست و جامعه سود می رسانند. در ریفای، سود مالی تنها یک هدف جانبی است؛ تمرکز بیشتر بر این است که چگونه می توان از سرمایه گذاری ها برای ایجاد تأثیر مثبت بر جامعه و محیط زیست استفاده کرد​​.

2- نوع پروژه ها

• پروژه های دیفای شامل مواردی مثل پلتفرم های وام دهی و مبادلات مالی است. این پروژه ها بیشتر به دنبال کسب سود و بازدهی مالی هستند.
• پروژه های ریفای بیشتر در حوزه هایی مثل کشاورزی پایدار، تولید انرژی های تجدیدپذیر، و احیای منابع طبیعی فعال هستند. این پروژه ها تلاش می کنند به جای تمرکز بر سود، به بهبود شرایط محیطی و اجتماعی کمک کنند​​.

3- نحوه بازدهی و نگاه به سود

• دیفای سود مالی را به عنوان هدف اصلی خود دارد و معمولاً سرمایه گذاران به دنبال بازدهی سریع و بالا هستند.
• ریفای به جای بازدهی کوتاه مدت، روی تأثیرات بلندمدت متمرکز است و سود مالی در آن تنها یک نتیجه جانبی محسوب می شود. به همین دلیل، در ریفای سرمایه گذاری ها بیشتر به خاطر کمک به جامعه و محیط زیست انجام می شوند​.

4- نقش جامعه و شفافیت

• دیفای برای دسترسی راحت تر به خدمات مالی و آزادی مالی تلاش می کند.
• ریفای با استفاده از فناوری های بلاکچین، امکان مشارکت مردم در پروژه های اجتماعی و نظارت بر آن ها را فراهم می کند. این یعنی مردم به طور مستقیم می توانند در تصمیم گیری ها مشارکت داشته باشند و شفافیت در ریفای اهمیت ویژه ای دارد​.

به طور خلاصه، دیفای و ریفای از نظر ساختاری شبیه هستند، اما در اهداف و نوع پروژه ها تفاوت دارند. دیفای بیشتر به سود مالی توجه دارد، در حالی که ریفای به دنبال ایجاد تأثیرات مثبت و پایدار در جامعه و محیط زیست است.

مزایای ریفای

ریفای به عنوان یک ساختار مالی جدید، مزایای بی شماری را به ارمغان می آورد که شامل موارد زیر است:

• شفافیت و امنیت: با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، ریفای شفافیت را افزایش داده و تضمین می کند که منابع مالی به درستی مورد استفاده قرار می گیرند​.
• ایجاد شغل و توانمندسازی جوامع: با تمرکز بر پروژه های اجتماع محور، ریفای فرصت های شغلی بیشتری ایجاد کرده و به توانمندسازی افراد کمک می کند​.
• اثرات مثبت بلندمدت: به جای سود کوتاه مدت، ریفای بر روی تأثیرات بلندمدت تمرکز دارد و سعی می کند که پایداری را به یک هدف واقعی تبدیل کند​.

نقش ریفای در وب ۳

ریفای (ReFi) در بستر وب ۳ به عنوان یکی از بخش های نوآورانه و پیشرو، نقش کلیدی در ایجاد تغییرات مثبت اجتماعی و زیست محیطی ایفا می کند. این فناوری، با بهره گیری از قابلیت های بلاکچین و ساختارهای غیرمتمرکز وب ۳، سرمایه گذاری در پروژه های پایدار و اثرگذار را تسهیل می کند. به کمک این بستر، کاربران می توانند به سادگی و با شفافیت در پروژه هایی مانند انرژی های تجدیدپذیر، کشاورزی پایدار و فناوری های سبز سرمایه گذاری کنند، بدون اینکه به واسطه های سنتی نیاز داشته باشند​.

در وب ۳، شفافیت و مشارکت اجتماعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به دلیل استفاده از فناوری بلاکچین، هر تراکنش و تصمیم گیری در پروژه های ریفای کاملاً شفاف است و کاربران می توانند به طور مستقیم در مدیریت و نظارت بر منابع مالی مشارکت کنند. این ویژگی باعث می شود جوامع محلی و کاربران مختلف در تصمیم گیری ها و اجرای پروژه ها نقش فعال داشته باشند، که خود به افزایش حس مسئولیت و اعتماد کمک می کند​.

یکی دیگر از مزایای ریفای در وب ۳، ترویج اقتصادی دموکراتیک است. ساختار غیرمتمرکز و شفاف وب ۳ امکان دسترسی عادلانه تر به منابع مالی را برای افراد بیشتری فراهم می کند و به این ترتیب، کنترل سرمایه ها از انحصار نهادها یا گروه های خاص خارج می شود. این توزیع عادلانه سرمایه به افراد جامعه امکان مشارکت و بهره برداری برابر از فرصت های مالی را می دهد​.

در نهایت، ریفای در بستر وب ۳ می تواند به حل چالش های زیست محیطی کمک شایانی کند. برای مثال، پروژه های حذف کربن و حفاظت از محیط زیست که با استفاده از بلاکچین اجرا می شوند، از شفافیت و پیگیری دقیق برخوردار هستند. این رویکرد نه تنها در ایجاد یک اقتصاد پایدارتر مؤثر است، بلکه به حفظ منابع طبیعی و اکوسیستم ها نیز کمک می کند​​.

در مجموع، ریفای به کمک فناوری های وب ۳ توانسته است بستری فراهم کند که هم زمان امکان مدیریت مالی جهانی و پایداری محیط زیستی را تقویت می کند.

سخن پایانی

ریفای یا امور مالی احیا کننده، یک تحول جدید در عرصه اقتصاد و امور مالی است که به جای تمرکز بر سودآوری کوتاه مدت، بر اهداف بلندمدت محیط زیستی و اجتماعی تمرکز دارد. این رویکرد با استفاده از فناوری های نوین، مانند بلاکچین، می تواند نقش مهمی در بازسازی و احیای اکوسیستم های آسیب پذیر ایفا کند و به سمت اقتصادی پایدارتر و عادلانه تر حرکت نماید​.

سوالات متداول

ریفای چگونه کار می کند؟

ریفای از طریق تأمین مالی پروژه های احیاکننده، چرخه مالی را به جای انباشت، به بازچرخانی سوق می دهد و به این ترتیب به رشد پایدار و عدالت اجتماعی کمک می کند​.

آیا ریفای با سرمایه گذاری ESG تفاوت دارد؟

بله، در حالی که سرمایه گذاری ESG به عوامل اجتماعی و محیط زیستی توجه دارد، ریفای تمرکز بیشتری بر بازسازی و احیای منابع و تأثیرات مثبت بلندمدت دارد​.

آیا استفاده از بلاکچین در ریفای ضروری است؟

بلاکچین نقش مهمی در افزایش شفافیت و دموکراسی در ریفای دارد و به همین دلیل بسیاری از پروژه های ریفای از این فناوری بهره می برند​.

آیا ریفای تنها در حوزه محیط زیست کاربرد دارد؟

خیر، ریفای علاوه بر محیط زیست، در حوزه های اجتماعی و اقتصادی نیز به کار می رود و بر رفاه جوامع محلی تمرکز دارد​.

آیا ریفای به طور کامل جایگزین سیستم های مالی سنتی خواهد شد؟

این موضوع هنوز مشخص نیست؛ اما ریفای به عنوان یک مکمل برای سیستم های مالی سنتی عمل کرده و می تواند به تغییرات ساختاری در اقتصاد جهانی کمک کند​.