صرافی
صرافی ارز پایا مطمئن هست یا نه؟ تجربه‌ای پرچالش در بازار رمزارز ایران
خرداد
با رشد سریع بازار ارزهای دیجیتال در ایران، صرافی‌های متعددی به‌منظور ارائه خدمات خرید و فروش رمزارزها راه‌اندازی شدند. در این میان، برخی صرافی‌ها با تبلیغات گسترده وارد میدان شدند اما تجربه کاربران از عملکرد آنها، گاه با چالش‌هایی جدی همراه بود. یکی از پلتفرم‌هایی که در سال ۱۴۰۲ توجه کاربران زیادی را جلب کرد، صرافی ارز پایا بود. در این مقاله از فست تریدر، صرفاً با استناد به روایت کاربران و اطلاعات منتشرشده در منابع عمومی، نگاهی تحلیلی به تجربه کاربران این پلتفرم می‌اندازیم.
ارز پایا؛ معرفی یک پلتفرم نوظهور
ارز پایا فعالیت خود را با وعده‌هایی نظیر احراز هویت سریع، کیف پول امن، سرعت بالا در تسویه و پشتیبانی ۲۴ ساعته آغاز کرد. بسیاری از کاربران در ابتدا از عملکرد این پلتفرم رضایت داشتند، اما با گذر زمان، گزارش‌هایی از مشکلات در عملکرد آن منتشر شد که باعث افزایش حساسیت جامعه رمزارزی شد.
گزارش کاربران از مشکلات فنی و مالی
در نیمه دوم سال ۱۴۰۲، تعداد زیادی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی از مشکلاتی نظیر تأخیر در برداشت رمزارز، پاسخ‌گویی محدود پشتیبانی و قطعی موقت سیستم‌ها خبر دادند. برخی از این گزارش‌ها به شرح زیر بودند:
-
تأخیر چندروزه یا نامشخص در انجام برداشت‌ها
-
تفاوت نرخ خرید و فروش با صرافی‌های مرجع
-
ناپایداری اپلیکیشن و مشکلات امنیتی گزارش‌شده از سوی کاربران
این مشکلات باعث شد تا گروه‌هایی از کاربران در فضای مجازی به گفت‌وگو و تبادل تجربه بپردازند.
واکنش کاربران؛ ایجاد کمپین‌ها و درخواست پیگیری
با ادامه‌دار شدن مشکلات، برخی کاربران اقدام به ایجاد گروه‌ها و کمپین‌هایی در تلگرام و توییتر کردند. این گروه‌ها عمدتاً به‌دنبال کسب پاسخ‌گویی از تیم پشتیبانی، اطلاع‌رسانی به سایر کاربران و ثبت شکایت از طریق مسیرهای قانونی مانند پلیس فتا یا سامانه سوت‌زنی قوه قضائیه بودند.
سکوت یا شفاف‌سازی؟ جای خالی ارتباط مؤثر با کاربران
در دوره‌ای که نگرانی‌ها در حال افزایش بود، انتظار می‌رفت تیم ارز پایا با اطلاع‌رسانی دقیق و ارتباط مؤثر، به نگرانی‌ها پاسخ دهد. با این حال، به‌گفته برخی کاربران، این ارتباط شفاف در بازه‌های زمانی مختلف وجود نداشت یا ناکافی تلقی شد. برخی وب‌سایت‌های خبری نیز با انتشار گزارش‌هایی به وضعیت این صرافی پرداختند.
مقایسه با تجربه‌های مشابه در بازار ایران
موارد مشابهی در سال‌های گذشته نیز توسط کاربران گزارش شده است، از جمله:
-
صرافی‌هایی که به‌دلیل نداشتن زیرساخت فنی مناسب، دچار نوسانات عملیاتی شدند.
-
پلتفرم‌هایی که به‌دلایل اقتصادی، فنی یا مدیریتی، بخشی از خدمات خود را به حالت تعلیق درآوردند.
با توجه به اینکه بازار رمزارز در ایران هنوز دارای قانون‌گذاری رسمی و مجوزهای دقیق نیست، این موارد می‌تواند زنگ خطری برای فعالان این حوزه باشد.
بررسی وضعیت قانونی صرافی‌های رمزارز در ایران
در حال حاضر، فعالیت صرافی‌های رمزارز در ایران تحت نظارت مستقیم یک نهاد واحد قرار ندارد. بانک مرکزی در مواردی هشدار داده است که این فعالیت‌ها مشمول نظارت نیستند و ریسک آن به‌عهده کاربران است. همین خلأ نظارتی باعث می‌شود تا فضای فعالیت برخی صرافی‌ها از شفافیت کافی برخوردار نباشد و در صورت بروز مشکل، پیگیری حقوقی برای کاربران با دشواری همراه شود.
مقایسه با صرافی‌های معتبر داخلی و خارجی
برای درک بهتر تجربه کاربران از ارز پایا، مقایسه آن با صرافی‌های معتبر ضروری است. مثلاً صرافی‌هایی مانند نوبیتکس، والکس یا رمزینکس از سال‌ها پیش فعالیت دارند و فرآیندهای مشخص احراز هویت، پشتیبانی و امنیت دارند. همچنین در سطح بین‌المللی، بایننس یا کوین‌بیس ساختار شفاف‌تری دارند و تمامی اطلاعات مربوط به تیم، مقررات و مجوزهای قانونی آنها قابل دسترسی است.
بررسی عوامل فنی و امنیتی گزارش‌شده
برخی تحلیل‌گران حوزه امنیت سایبری، ضعف‌های زیر را درباره صرافی ارز پایا گزارش کرده‌اند (بر اساس بررسی ابزارهایی مانند SSL Labs و سرویس WHOIS):
-
استفاده از گواهی SSL رایگان بدون لایه‌های امنیتی مکمل
-
میزبانی سرورها روی دیتاسنترهای خارجی بدون شفاف‌سازی مالکیت
-
عدم ارائه مستندات امنیتی یا آزمون‌های نفوذ (penetration test)
نبود امنیت قوی می‌تواند علاوه بر خطای انسانی، بستری برای سوءاستفاده مهاجمان فراهم کند.
نقش کاربران در افزایش آگاهی عمومی
یکی از دستاوردهای ارزشمند اتفاقات مشابه، افزایش سطح آگاهی کاربران نسبت به انتخاب صرافی‌هاست. بسیاری از کاربران پس از این تجربه، اقدام به تولید محتوا، پست‌های آموزشی، و انتشار توصیه‌هایی در فضای مجازی کرده‌اند تا دیگران دچار آسیب مشابه نشوند.
این امر نشان‌دهنده بلوغ تدریجی کاربران رمزارز در ایران است؛ پدیده‌ای که به رشد اکوسیستم کمک خواهد کرد.
آشنایی با راهکارهای پیگیری حقوقی کاربران
کاربرانی که احساس می‌کنند سرمایه‌شان دچار مشکل شده، می‌توانند مراحل زیر را دنبال کنند:
-
ثبت شکایت در سامانه پلیس فتا
-
ارائه مدارک کامل شامل رسید تراکنش، پیام‌های پشتیبانی و ایمیل‌ها
-
پیگیری از طریق دفاتر خدمات قضایی با عنوان “اختلال در دسترسی به دارایی دیجیتال”
-
مراجعه گروهی (در قالب شکایت جمعی) برای اثرگذاری بیشتر
راهنمای انتخاب صرافی امن و معتبر
پیش از استفاده از هر صرافی، پیشنهاد می‌شود موارد زیر بررسی شود:
-
دامنه سایت چند سال قدمت دارد؟
-
آیا تیم مدیریتی آن در وب‌سایت معرفی شده؟
-
پشتیبانی به چه صورت پاسخ می‌دهد؟
-
آیا امکان تست با مبلغ کم وجود دارد؟
-
کاربران قدیمی چه نظری دارند؟
-
آیا در پلتفرم رتبه‌بندی‌هایی مثل CoinMarketCap لیست شده؟
پاسخ به این پرسش‌ها می‌تواند ریسک شما را به‌شدت کاهش دهد.
پیشنهادهایی برای قانون‌گذاران بازار رمزارز
برای جلوگیری از تکرار این‌گونه پرونده‌ها، قانون‌گذار باید:
-
مجوز فعالیت رمزارزی برای صرافی‌ها را با استانداردهای بین‌المللی تعریف کند
-
بانک مرکزی یا نهاد ثالثی را برای نظارت مستقیم بر فعالیت‌ها تعیین نماید
-
سامانه شکایت‌پذیری کارآمد برای رمزارزها ایجاد کند
-
آموزش عمومی در رسانه‌ها در خصوص نحوه استفاده امن از صرافی‌ها انجام شود
جمع‌بندی نهایی
پرونده صرافی ارز پایا یک زنگ هشدار جدی برای کاربران ایرانی و قانون‌گذاران بود. بازار رمزارز به دلیل نوظهور بودن، مستعد سوءاستفاده است و تنها با شفاف‌سازی، قانون‌گذاری اصولی و ارتقاء دانش کاربران می‌توان آینده‌ای امن‌تر را رقم زد.
انتخاب صرافی، یک انتخاب فنی و اقتصادی نیست؛ انتخابی استراتژیک است که باید با دقت، تحقیق و آگاهی کامل انجام شود.
صرافی جایگزین امن‌تر برای ایرانیان
صرافی Ourbit با توجه به ویژگی‌های زیر گزینه‌های مطمئن‌تری برای ایرانیان محسوب می‌شوند:
-
ثبت قانونی در مناطق امن برای ایرانیان
-
احراز هویت رسمی با مدارک ایرانی
-
پشتیبانی فارسی زبان ۲۴ ساعته
-
امنیت بالاتر و نقدینگی مناسب برای معاملات بزرگ
این صرافی به ویژه برای کاربرانی که قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت با مبالغ بالا دارند، انتخاب منطقی‌تری هستند.
